Obieg wody

Brudy, ścieki, chemia w wodzie,
burzysz obieg jej w przyrodzie

Woda na ziemi występuje w trzech różnych postaciach:

Po pierwsze woda przyjmuje formę cieczy. W ten sposób występuje ona w morzach, oceanach, w wodach powierzchniowych, czyli w rzekach i jeziorach, oraz w wodach podziemnych.

Po drugie woda występuje w formie stałej jako pokrywa śnieżna, kryształki lodu w atmosferze, lodowce albo wieczna zmarzlina.

Woda przyjmuje także formę gazową jako para wodna, która jest jednym ze składników atmosfery oraz gleby.

Wszystkie wody na ziemi nazywamy hydrosferą. Zaledwie 2.5% całej hydrosfery stanowią wody słodkie, które niezbędne są do życia człowieka. Całą resztę stanowią wody słone występujące w morzach i oceanach. Wody słodkie najłatwiej pozyskać z wód powierzchniowych takich jak jeziora oraz rzeki, jednak większość z nich występuje pod powierzchnią ziemi.

Ogół wody znajduje się w ciągłym ruchu, który nazywany jest naturalnym obiegiem wody na ziemi, czyli cyklem hydrologicznym. Obejmuje on procesy, które zachodzą w biosferze, atmosferze oraz litosferze, czyli na powierzchni ziemi, ale także nad i pod nią. Obieg wody nie obejmuje wód retencyjnych, czyli takich, które gromadzą się i przetrzymywane są przez dłuższy czas w formie takiej jak np. lodowiec.

Wyróżniamy obieg mały oraz duży. Pierwszym etapem dużego cyklu hydrologicznego jest parowanie wody z powierzchni oceanów. Następnie kondensuje się ona w atmosferze, w wyniku czego powstają chmury, które przemieszczają się z nad oceanów nad lądy. W wyniku procesu skraplania, para wodna zawarta w chmurach, w formie opadu atmosferycznego przedostaje się na powierzchnie ziemi. Woda ta wsiąka w glebę i spływając pod ziemią przedostaje się do źródeł, które ponownie zasilają oceany.

Rysunek 1 Graficzne przedstawienie cyklu hydrologicznego w przyrodzie

Jeśli chodzi o mały cykl hydrologiczny, możemy mówić o małym obiegu w obrębie oceanów i małym obiegu w obrębie kontynentów. Mały obieg w obrębie oceanów obejmuje parowanie i kondensacje wody, która później jako opad atmosferyczny trafia z powrotem do oceanu. Mały obieg w obrębie kontynentów to parowanie wody z powierzchni jezior i rzek i jej kondensacja w atmosferze, która później jako opad trafia na ziemię i wsiąka w glebę, a pod jej powierzchnią trafia do źródła, które ponownie zasila rzeki i jeziora.

Poniżej dostępny jest film z krótkim eksperymentem, który przedstawia mały cykl hydrologiczny w obrębie oceanów. Palnik podgrzewa zlewkę z zabarwioną na kolor bordowy wodą, która paruje i osadza się (kondensacja) na słodzonej metalowej misce. W skutek procesu skraplania krople wody z powierzchni miski spadają z powrotem do miski.